پس از نوسانات شدید و افزایش قابل توجه نرخ ارز در طول چند هفته گذشته، قیمت پراید به عنوان ارزانترین خودرو تولیدی کشور برای دومین بار از مرز 300 میلیون تومان گذشت که حکایت از افزایشی 50 درصدی در کمتر از یکسال گذشته دارد.
این درحالیست که نرخ ارز نیز در همین حدود نوسان داشته است و با توجه به گفته‌های وزیر صمت در مصاحبه اخیر خود، افزایش نرخ دلار دلیل اصلی افزایش قیمت خودرو است. این درحالیست که خودروسازان نیز عملا بازار خودروهای ارزان قیمت و مورد نیاز عموم جامعه را فراموش کرده‌اند.
نرخ دلار به روش‌های مختلف روی اقتصاد کشور و قیمت اجناس تأثیر می‌گذارد که یکی از آن‌ها، افزایش مواد اولیه است. از آنجا که قطعات خودرو نیز جزو مواد اولیه محسوب می‌شوند، پس افزایش نرخ دلار را می‌توان به عنوان مهم‌ترین عامل گرانی خودروها دانست.
بسته به نوع خودرو، حداقل ۱۰ الی ۲۰ درصد قطعات از خارج تأمین می‌شوند. با افزایش قیمت قطعاتی که خرید آن‌ها با استفاده از دلار صورت می‌گیرد، قیمت تمام‌شده خودرو نیز بیشتر می‌شود. در مقابل، با کاهش نرخ دلار، قیمت خودرو نیز کمتر می‌شود. البته قیمت نهایی و کارخانه‌ای خودرو اختلاف بسیاری با قیمت بازار آزاد دارد. یعنی عوامل دیگری نیز باعث گرانی خودرو در بازار می‌شود.
با اینکه دلار دلیل اصلی افزایش قیمت خودرو به حساب می‌آید، ولی تشنگی بازار و انباشت تقاضا به خصوص در کلاس خودروهای اقتصادی و ارزان قیمت نیز تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای روی گرانی خودروها دارد. از آنجا که در شرایط اقتصادی حاکم بر کشور، خودرو نه به عنوان یک کالای مصرفی، بلکه به عنوان یک کالای سرمایه‌ای لحاظ می‌شود، تقاضا برای خرید آن رو به افزایش است.
از طرف دیگر، به سبب تحریم‌ها و اجرای قانون منع واردات خودرو به مدت تقریبا چهار سال، کمبود حدودا ۱.۵ میلیون دستگاه خودرو در کشور به شدت احساس می‌شود. در مدت این چهار سال ممنوعیت، نه تنها تقاضا کمتر نشده، بلکه علاوه بر ظهور دلالان و افراد سودجو، افراد بیشتری متقاضی خرید خودرو شده‌اند. انباشت تقاضا و نبود موجودی کافی، یعنی همان عدم تعادل میان عرضه و تقاضا، باعث گران‌ترشدن خودروهای موجود در بازار کشور شده است.
البته خودروسازان در ماه‌های اخیر توانسته‌اند تیراژ محصولات خود را در حدود 30 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل، افزایش دهند، اما از آنجا که قالب خودروهای عرضه شده در کلاس های قیمتی بیش از 350 میلیون تومان به دست مشتری نهایی می رسد، عملا بازه قیمت زیر 300 میلیون تومان در اختیار خودروهای پرتقاضای فرسوده و انواع پراید و تیبا قرار گرفته و با توجه به تقاضای زیاد در این بازه قیمتی، رشد افسارگسیخته قیمت ها نیز اتفاق افتاده است.
در حالی که قرار بود واردات گسترده خودروهای اقتصادی، این التهاب را کاهش دهد، حالا شاهد عرضه خودروهایی هستیم که در کلاس‌های قیمتی بسیار بالاتر راهی بازار شده‌اند و در نتیجه نیز، می توان گفت که واردات با شیوه مذکور نمی تواند چندان تاثیری مستقیمی بر کاهش قیمت خودروهایی مانند پراید داشته باشد.
<دیجیاتو / منبع
