با غیرفعال شدن سامانه یکپارچه تخصیص خودرو، فروش این محصول مجددا بر عهده تولیدکنندگان گذاشته شده است. البته یک بستر مشترک و شفاف نیز در این میان وجود دارد که بهتر از هر واسطه‌ای، خودروهای متعلق به شرکت‌های مختلف را در معرض فروش قرار می‌دهد. خرید خودرو از بورس کالا یکی از راه‌حل‌های مؤثر هرچند کوتاه‌مدت برای بهبود فروش خودرو در بازار است که پای دلالان را از معاملات خودرو قطع کرده و از طریق کارگزاری‌ها صورت می‌گیرد.
بورس کالا به عنوان یک بستر مشترک، شفاف و منصفانه از اوایل سال جاری اقدام به عرضه خودرو کرده است. با تبدیل خودرو به یک کالای سرمایه‌ای، بورس کالا می‌تواند واسطه مناسبی برای فروش خودرو در نظر گرفته شود، چراکه انجام معامله در آن هم به نفع فروشنده و هم به نفع خریدار است. به طور خاص، خودرو در بورس کالا با قیمت بیشتر از کارخانه و کمتر از بازار آزاد به فروش می‌رسد و به همین خاطر، هم خودروساز و هم مشتری از خرید خود راضی خواهند بود.
بورس کالا سازوکار مزایده‌ای داشته و متقاضی با پیشنهاد قیمت بالاتر، موفق به خرید محصول موردنظر (خودرو) می‌شود. خودرو با یک قیمت پایه در بورس قرار می‌گیرد و در نهایت نصیب متقاضی می‌شود که بیشترین قیمت را پیشنهاد کرده است. اما نحوه خرید خودرو از بورس کالا چگونه است؟
خرید خودرو از بورس کالا از طریق کارگزاری‌ها انجام می‌شود. به بیان بهتر، متقاضی به طور مستقیم در معامله نقش ندارد. خرید ماشین از طریق بورس کالا در شش مرحله صورت می‌گیرد که شامل ثبت نام در سامانه سجام، احراز هویت در سجام، اخذ کد بورس کالا، افتتاح حساب وکالتی، مراجعه به کارگزاری و شرکت در حراج و در نهایت اختصاص خودرو به مشتری می‌شود. این مراحل را در ادامه مورد بررسی قرار می‌دهیم.
مرحله اول: ثبت نام در سامانه سجام
متقاضی پیش از هر اقدامی باید در سامانه جامع اطلاعات مشتریان یا همان سجام به نشانی www.sejam.ir ثبت نام کند. ثبت نام در سیستم سجام مستلزم ارائه مدارک و هزینه‌ای حدود ۱۰ هزار تومان است. مدارک لازم برای ثبت نام در سجام شامل کارت ملی، شناسنامه، جزئیات دقیق درباره محل سکونت و محل کار، شماره موبایل به نام متقاضی و اطلاعات کامل بانکی از جمله شماره‌حساب، نام بانک، نام شعبه، کد شعبه و کد شبا می‌شود. پس از تکمیل مراحل، یک پیامک روی گوشی دریافت خواهید کرد که حاوی کد ده‌رقمی پیگیری سجام است. با استفاده از این کد، عملیات بعدی، یعنی احراز هویت سجام را انجام می‌دهید.
مرحله دوم: احراز هویت در سامانه سجام
پس از ثبت نام در سامانه سجام، نوبت به احراز هویت می‌رسد که از دو طریق حضوری و غیرحضوری امکان‌پذیر است. در روش حضوری، متقاضی باید با به دست داشتن مدارکی همچون اصل و فتوکپی شناسنامه، اصل و فتوکپی کارت ملی، فتوکپی آخرین مدرک تحصیلی (درصورت تمایل)، آدرس و نشانی پستی معتبر و شماره‌حساب و اطلاعات بانکی، به یکی از دفاتر منتخب پیشخوان دولت یا کارگزاری معتبر مراجعه کند. هزینه احراز هویت حضوری برای فرد حقیقی حدود ۱۱ هزار تومان و برای نماینده قانونی حدود ۱۳ هزار تومان است.
اما در روش غیرحضوری، متقاضی باید یک ویدیوی سلفی چندثانیه‌ای از خود تهیه کرده و با ذکر چند مورد از اطلاعات خود، هویت خود را نشان دهد. این اطلاعات در قسمت احراز هویت الکترونیکی در وب‌سایت سجام ارائه شده‌اند. پس از احراز هویت، کد ۵ قمی سجام یا همان کد سجامی روی گوشی شما ارسال می‌شود.
مرحله سوم: مراجعه به کارگزاری و اخذ کد بورس کالا
در این مرحله باید در یکی از کارگزاری‌های معتبر ثبت نام کنید. کارگزاری‌ها، نماینده شما در فرایند خرید خودرو از بورس کالا و ثبت سفارش خودرو هستند. ثبت نام در کارگزاری به کد سجامی احتیاج دارد و به دو صورت حضوری و غیرحضوری امکان‌پذیر است، هرچند که عمده کارگزاری‌ها و همین‌طور افراد، روش اینترنتی را به مراجعه حضوری ترجیح می‌دهند.
بنابراین یکی از کارگزاری‌های معتبر را انتخاب کرده و پس مراجعه به وب‌سایت اینترنتی مربوطه و ثبت نام، روی بخش دریافت کد بورسی کلیک کنید. کد بورسی، شناسه منحصربه‌فرد هر معامله‌گر در بازار سرمایه است.
توجه داشته باشید که در بخش تعیین نوع درخواست کد، باید گزینه «بازار فیزیکی بورس کالا» را انتخاب کنید تا امکان خرید خودرو از بورس کالا برای شما فراهم شود. پس از تکمیل مراحل، از صفحه معرفی‌نامه پرینت گرفته و آن را نزد بانک دلخواه ببرید تا بتوانید مرحله بعدی، یعنی «افتتاح حساب وکالتی» را نیز پشت سر بگذارید.
مرحله چهارم: افتتاح حساب وکالتی
قدم بعدی پس از نام‌نویسی و اخذ کد بورسی آنلاین از کارگزاری‌ها، ایجاد حساب وکالتی در یکی از بانک‌های معتبر کشور است. برخی کارگزاری‌ها ممکن است بانک خاصی را پیشنهاد دهند. پس از مراجعه به بانک موردنظر و ایجاد حساب وکالتی، مجددا به وب‌سایت کارگزاری رفته و فرم حساب وکالتی را در آن بارگذاری کنید.
توجه داشته باشید که بر اساس قوانین مربوط به معاملات بورسی، متقاضی می‌بایست مبلغی را به عنوان پیش‌پرداخت به حساب وکالتی واریز کنید. اگر کالای موردنظر خودرو باشد، متقاضی باید مبلغ پایه خودرو یا مبلغ پیش‌پرداخت تعیین‌شده توسط فروشنده را حداقل ۲۴ ساعت قبل از شروع معامله به حساب وکالتی واریز کند.
مرحله پنجم: شرکت در مزایده و خرید خودرو
پس از طی مراحل قبلی، مخصوصا واریز مبلغ پیش‌پرداخت در حساب وکالتی، نوبت به ثبت سفارش و شرکت در مزایده می‌رسد. نکته مهم در این قسمت، ارائه درخواست پیش از ساعت ۸:۳۰ روز عرضه خودرو در بورس کالا است. به بیان دیگر، اگر تا قبل از ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه روز عرضه، درخواست سفارش را به ثبت نرسانده باشید، قادر به شرکت در مزایده نخواهید بود.
بنابراین با آگاهی قبلی نسبت به زمان عرضه خودرو در بورس کالا، به سامانه کارگزاری خود مراجعه کرده و پس از ورود به حساب کاربری، نسبت به درخواست ثبت سفارش برای خرید خودرو اقدام کنید.
در بورس کالا، اگر تعداد متقاضیان کمتر از موجودی خودروها باشد، بدون انجام هیچ رقابتی خودرو به متقاضی فروخته می‌شود. اما اگر موجودی خودروها کمتر از تعداد متقاضیان باشد، مزایده از قیمت پایه بین شرکت‌کنندگان آغاز شده و متقاضی با بیشترین پیشنهاد قیمت، برنده رقابت و مالک نهایی خودرو می‌شود. خبر موفقیت از طریق کارگزاری به شما اعلام خواهد شد.
از آنجا که پیش از انجام مزایده، تنها مبلغ پیش‌پرداخت را به حساب وکالتی واریز کرده‌اید، در صورت برنده شدن می‌بایست باقی‌مانده مبلغ خرید خودرو را با کارگزاری تسویه کنید. پس از تسویه، اطلاعات شما برای شرکت خودروساز ارسال می‌شود.
مرحله ششم: تحویل خودرو به مشتری
خودروساز پس از دریافت اطلاعات خریدار، شماره مشتری و قرارداد مربوطه را ایجاد می‌کند. در این صورت باید به وب‌سایت اصلی خودروساز مراجعه کرده و هزینه‌های مربوط به مالیات و عوارض قانونی را پرداخت کنید. سپس شرکت بیمه و همین‌طور نزدیک‌ترین نمایندگی به محل سکونت خود را جهت تحویل خودرو مشخص کنید.
البته کار در اینجا به پایان نمی‌رسد. باید به سایت پلیس مراجعه کرده و نسبت به احراز محل سکونت خود اقدام کنید. در این مرحله به مدارک معتبر جهت اثبات محل سکونت، مثل سند خانه، قبض برق، آب، گاز به نام متقاضی و … احتیاج پیدا خواهید کرد.
پس از احراز و تأیید محل سکونت، به نمایندگی منتخب مراجعه کرده و پس از ارائه مدارک می‌توانید قرارداد خرید خودرو را امضا کنید. پس از امضای قرارداد، خودروی شما در زمان مقرر به نمایندگی منتخب انتقال یافته و می‌توانید کلید آن را تحویل بگیرید.
<دیجیاتو / منبع
